Esperanto/Testi didattici

Testi didattici

In questo modulo ci sono dei testi a scopo didattico. Possono essere in esperanto, in doppia lingua italiano-esperanto o anche in italiano da tradurre per praticare alcuni argomenti della lingua. Non si dimentichi che per trovare testi, la fonte consigliata è internet, e non ultimi (anzi), sono i progetti wiki in esperanto (Vikipedio, Vikilibroj) in esperanto, dove si può leggere e praticare su un'infinità di argomenti.
I livelli indicati sono solo: elementare (frasi semplici, verbi all'indicativo, accusativo, genere e numero), intermedio (correlativi in frasi brevi, tutti i tempi semplici), avanzato (tempi composti e frasi complesse). Questo per semplicità, vista la velocità di apprendimento, che può portare rapidamente un allievo da un livello al successivo. Per chi è già ad un certo livello, tra parentesi ci sono le traduzioni letterali per capire alcune espressioni non tipiche dell'italiano.

Frasi utili

Prima di cominciare con i testi veri e propri, ecco un elenco di frasi utili. Così principianti più impazienti potranno impararle anche prima di saperle costruire da sé (per adesso...).

Esperanto	Italiano
- Ĉu vi parolas esperante/en Esperanto? - Jes, mi parolas esperante/en Esperanto	- Parli esperanto? - Sì, parlo esperanto.
- Kiel vi nomiĝas? / Kiu estas via nomo? - Mi nomiĝas ... / Mia nomo estas ...	- Come ti chiami? / Qual è il tuo nome? - Mi chiamo ... / Il mio nome è ...
- Kiom aĝa vi estas? - Mi estas ... aĝa.	- Quanti anni hai (sei "datato/a")? - Ho ... anni (sono "datato/a" ... ).
- Kie vi loĝas? - Mi loĝas en ...	- Dove abiti? - Abito a (in) ...
De kie vi venas?	Da dove vieni?
Kien vi iras?	Dove vai?
Kiel vi fartas?	Come stai (ti senti)?
- Kioma horo estas? - Estas la deka (horo).	- Che ora è? - Sono le dieci (la decima ora).
- Kion vi deziras manĝi / trinki? - Nenion, dankon!	- Cosa desideri mangiare / bere? - Nulla, grazie!
- Ĉu mi povas helpi vin? - Jes dankon, kie estas banko (fervoja stacio, flughaveno...)?	- Posso aiutarla? - Sì grazie, dov'è una banca (stazione ferroviaria, aeroporto...)?
Mi esperas, ke vi venos iam en mia lando.	Spero che un giorno verrai nel mio paese.
Ĝis revido, kaj bonan vojaĝon!	Arrivederci, e buon viaggio!
Mi amas vin (cin).	Ti amo (Io amo te).
Ĉu vi volas iom da teo?	Vuoi un po' di tè?

Presentarsi (esperanto ed italiano)

(Livello elementare)

"Saluton! Mi estas Mario. Mi estas italo kaj mi loĝas en Roma. Mi havas lazurajn okulojn, kaj hararon nigran. Mi studas informadikon, mi estas 23 aĝa. Mi havas fraton kaj fratinon. Miaj gepatroj kaj gefratoj estas simpatiulaj. Ni havas katon grizan".

"Ciao! Io sono Mario. Sono (un) italiano ed abito a (in) Roma. Ho gli occhi azzurri (azzurri occhi) e i capelli neri (capigliatura nera). Studio informatica, ho 23 anni. Ho un fratello ed una sorella. I miei genitori e fratelli sono simpatici. Noi abbiamo un gatto grigio."

Antonio kaj la maro (esperanto)

(Livello intermedio)

La maro entuziasmigis Antonion. Apenaŭ li estis deponinta siajn pakaĵojn en malgranda kajuto [cabina] en subferdeko [sottoponte], en kiu kunloĝis ankoraŭ kvin vojaĝantoj, li iris sur ferdekon kaj ĝuis la belegan maraspekton. La maro estis trankvila. Malforta venteto delikate movetis ĝian surfacon, kies horizonto perdiĝis en senfina malproksimo: Nur nun [soltanto adesso] li ekkonsciis, kion signifas la vortoj "senfina maro".

• Tratto da: "Aventuroj de Antonio" di F. Omelka. Su Vikilibroj, la Wikibooks in esperanto.

La Blua-Barbo (esperanto)

(Livello avanzato; attenzione a: correlativi, pronomi, preposizioni)

Estis iam viro, kiu havis belajn domojn urbajn kaj kamparajn, multe da teleraro [da telero = piatto] ora kaj arĝenta, meblojn broditajn kaj oritajn kaleŝojn [carrozze], sed, bedaŭrinde, tiu viro havis barbon bluan. Tio malbeligis lin kaj faris lin tiel terura, ke ĉiuj virinoj kaj fraŭlinoj forkuris [for = via, lontano] de li. Unu el liaj najbarinoj [da najbaro = vicino (di casa, di tavola)], altrangulino, havis du filinojn perfekte belajn, li petis de ŝi la manon de unu el la du, lasante al ŝi elekton de tiu, kiun ŝi volus doni al li. Ambaŭ rifuzis kaj resendis lin unu al alia reciproke, ne povanta konsenti fariĝi edzino de viro, kiu havis bluan barbon.

• Tratto da: "Rakontoj pri Feinoj" di Charles Perrault ("La Blua-Barbo") libro disponibile su Vikilibroj, la Wikibooks in esperanto.

Proverbi (esperanto ed italiano)

(Livello: variabile, tra parentesi gli adattamenti per avere una traduzione letterale)

• Bojanta hundo ne mordas. = (Un) Cane che abbaia (abbaiante) non morde.
• Lupo ŝanĝas la harojn sed ne la farojn. = Il (un) lupo perde(cambia) il pelo ma non il vizio (atti,azioni).
• Kiu tro multe deziras, nenion akiras. = Chi troppo vuole (desidera), nulla stringe.(ottiene)
• Tempo estas mono = Il tempo è denaro.

Testo del "Padre nostro" (esperanto)

(Livello avanzato)

Patro nia, Kiu estas en la ĉielo,
sanktigata estu Via nomo.
Via regno venu,
Via volo fariĝu,
kiel en la ĉielo tiel ankaŭ sur la tero.
Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ
kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,
kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.
Kaj ne konduku nin en tenton,
sed liberigu nin de la malbono.
Amen

• Fonte: Wikipedia italiana (articolo sull'esperanto, lievemente adattato).

Vasko da Gama (esperanto)

(Livello avanzato)

La 18-an de septembro 1499 tuta Lisabono muĝis. En la haveno premiĝis netravideblaj popolamasoj, kiuj alvenis bonvenigi Vaskon da Gama, la malkovrinton de marvojo en Hindujon.
"Honorajn lokojn okupis reprezentantoj de Hispanujo, Italujo, Germanujo, Francujo kaj Nederlando. Tuj malantaŭ ili troviĝis aroj da riĉaj komercistoj, kiuj antaŭvidis profundajn ŝanĝojn en ekonomia vivo de la tuta Eŭropo, kaŭzitajn per ĉi tiu fama malkovro.
Reĝo de Portugalujo Manuelo la Granda venis kun ĉiu pompo de sia kortego. Malgraŭ tio, ke li klopodis [-i: impegnarsi, darsi da fare] aspekti trankvila kaj dignoplena, li ne povis subpremi signojn de forta emocio. Li ja ekspedis Vaskon da Gama al malproksima vojo ĉirkaŭ Afriko, kiun realigi provis Portugaloj jam tutajn jardekojn! Ne nur Vasko da Gama, sed ankaŭ li, Manuelo la Granda, estos enskribita en la historio kiel venkinto super la oceano!

• Tratto da: "Magalhaes" di František Omelka ("Vasko da Gama"). Su Vikilibroj, la Wikibooks in esperanto.

Siti dove trovare libri ed altre opere in esperanto

Per continuare da soli, ecco qualche suggerimento...

• Sito in italiano che permette di accedere a varie risorse, tra cui una biblioteca virtuale in esperanto, periodici, manifestazioni ed collegamenti a varie organizzazioni
• La bona lingvo (1989), di Claude Piron: come scrivere in modo semplice ma allo stesso tempo elegante
• Favole in esperanto (portale Kunlaboro) scaricabili gratuitamente, molte delle quali illustrate o ascoltabili (mp3 o altri formati).
• Tekstaro de Esperanto, elenco di testi in esperanto, tra cui molte famose opere di Zamenhof (opere sull'esperanto, ma anche le traduzioni dell'Antico e Nuovo Testamento, Favole...), il celebre Gerda malaperis (Gerda è scomparsa) di Piron, ed opere di altri importanti autori. In formato HTML ed XML.
• Esperanto-Jeunes con opere in esperanto, dai testi per bambini a traduzioni di celebri opere letterarie in pdf
• Elibroj, libri in pdf per principianti ed esperti
• Vikilibroj: la Wikilibri in esperanto