Wikibooks

Greco antico/Verbi contratti: differenze tra le versioni

Naviga nella cronologia in modo interattivo
← Differenza precedenteDifferenza successiva →
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VisualeWikitesto
Nessun oggetto della modifica
Riga 34:
I verbi contratti si dividono in tre sottoclassi: i verbi in '''-άω''' i verbi in '''-έω''', i verbi in '''-όω'''.
 
== Verbi in '''-άω''': l'esempio=Presente di '''τιμάω''' "onorare"===
La vocale α a contatto con ο/ου/ω dà come esito ω; a contatto con ε/η dà ᾱ. L'eventuale iota si sottoscrive<ref>Tranne nell'infinito attivo, in cui ει è un falso dittongo.</ref>.
====Attivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|τιμῶ < τιμάω}}||{{polytonic|τιμῶ < τιμάω}}||{{polytonic|τιμῷην < τιμαοίην}} ({{polytonic|τιμῷμι}})||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|τιμᾷς < τιμάεις}}||{{polytonic|τιμᾷς < τιμάῃς}}||{{polytonic|τιμῷης < τιμαοίης}} ({{polytonic|τιμῷς}})||{{polytonic|τίμᾱ < τίμαε}}
|-
!''3º singolare''
|{{polytonic|τιμᾷ < τιμάει}}|||{{polytonic|τιμᾷ < τιμάῃ}}||{{polytonic|τιμῷη < τιμαοίη}} ({{polytonic|τιμῷ}})||{{polytonic|τιμάτω}}
|-
!''2º duale''
|{{polytonic|τιμᾶτον < τιμάετον}}||{{polytonic|τιμᾶτον < τιμάητον}}||{{polytonic|τιμῷτον < τιμάοιτον}}||{{polytonic|τιμᾶτον < τιμάετον}}
|-
!''3º duale''
|{{polytonic|τιμᾶτον < τιμάετον}}||{{polytonic|τιμᾶτον < τιμάητον}}||{{polytonic|τιμῴτην < τιμάοιτην}} ||{{polytonic|τιμάτων < τιμάετων}}
|-
!''1º plurale''
|{{polytonic|τιμῶμεν < τιμάομεν}}||{{polytonic|τιμῶμεν < τιμάωμεν}}||{{polytonic|τιμῷμεν < τιμάοιμεν}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plurale''
|{{polytonic|τιμᾶτε < τιμάετε}}||{{polytonic|τιμᾶτε < τιμάητε}}||{{polytonic|τιμῷτε < τιμάοιτε}}{{polytonic|τιμᾶτε < τιμάετε}}
|-
!''3º plurale''
|{{polytonic|τιμῶσι(ν) < τιμάουσι(ν)}}||{{polytonic|τιμῶσι(ν) < τιμάωσι(ν)}}||{{polytonic|τιμῷεν < τιμάοιεν}}|| {{polytonic|τιμάντων/τιμάτωσαν}}
|}
 
Il participio e l'infinito hanno le seguenti forme:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito'' || ''participio''
! ''Indicativo attivo'' || ''Congiuntivo attivo'' || ''Ottativo attivo'' || ''Imperativo attivo'' || ''Indicativo medio'' || ''Congiuntivo medio'' || ''Ottativo medio'' || ''Imperativo medio''
|-
!
!1º ''sing.''
| {{polytonic|τιμᾶν τιμῶ}}||< {{polytonic| τιμῶτιμάειν}}|| {{polytonic| τιμῷμι <small>oppure''masch.''</small> τιμῴην}}τιμῶν ||< -τιμάων ||<small>''femm.''</small> {{polytonicτιμῶσα |< τιμῶμαι}}τιμάουσα ||<small>''neu.''</small> {{polytonic|τιμῶν τιμῶμαι}}< ||{{polytonic | τιμῴμηντιμάον}} ||-
|-
|}
!''2º sing.''
 
| {{polytonic|τιμᾷς}}|| {{polytonic| τιμᾷς}}|| {{polytonic| τιμῷς <small>oppure</small> τιμῴης}}|| {{polytonic| τίμα}} || {{polytonic | τιμᾷ}} || {{polytonic | τιμᾷ}} || {{polytonic| τιμῷο}}|| {{polytonic| τιμῶ}}
====Medio-passivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|τιμῶμαι < τιμάομαι}}||{{polytonic|τιμῶμαι < τιμάωμαι}}||{{polytonic|τιμῴμην < τιμαοίμην}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|τιμᾷ < τιμάει / τιμάῃ}}||{{polytonic|τιμᾷ < τιμάῃ}}||{{polytonic|τιμῷο < τιμάοιο}}||{{polytonic|τιμῶ < τιμάου}}
|-
!''3º sing.singolare''
| {{polytonic|τιμᾶται τιμᾷ< τιμάεται}}|| {{polytonic| τιμᾷ}}|| {{polytonic|τιμᾶται τιμῷ <small>oppure</small> τιμῴητιμάηται}}|| {{polytonic|τιμάτω}}||{{polytonic|τιμᾶται}}τιμῷτο ||{{polytonic< | τιμᾶταιτιμάοιτο}} ||{{polytonic|τιμάσθω τιμῷτο}}< || {{polytonic|τιμάσθωτιμαέσθω}}
|-
!''2º duale''
| {{polytonic|τιμᾶσθον τιμᾶτον< τιμάεσθον}}|| {{polytonic|τιμᾶσθον τιμᾶτον}}|| {{polytonic|< τιμῷτοντιμάησθον}}|| {{polytonic|τιμῷσθον τιμᾶτον}}< ||{{polytonic | τιμᾶσθοντιμάοισθον}} || {{polytonic| τιμᾶσθον}} ||< {{polytonic| τιμῷσθοντιμάεσθον}} ||{{polytonic| τιμᾶσθον}}
|-
!''3º duale''
| {{polytonic|τιμᾶσθον τιμᾶτον< τιμάεσθον}}|| {{polytonic|τιμᾶσθον τιμᾶτον}}|| {{polytonic|< τιμῴτηντιμάησθον}}|| {{polytonic|τιμάτων}}τιμῴσθην ||< {{polytonic| τιμᾶσθοντιμαοίσθην}}|| {{polytonic|τιμάσθων τιμᾶσθον}}||< {{polytonic| τιμῴσθηντιμαέσθων}}||{{polytonic|τιμάσθων}}
|-
!''1º plur.plurale''
| {{polytonic|τιμώμεθα τιμῶμεν< τιμαόμεθα}}|| {{polytonic|τιμώμεθα τιμῶμεν}}< || {{polytonic| τιμῷμεντιμαώμεθα}} ||- || {{polytonic |τιμῴμεθα τιμώμεθα}}< || {{polytonic| τιμώμεθατιμαοίμεθα}} ||{{polytonic|<div τιμῴμεθα}} ||style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plur.plurale''
| {{polytonic|τιμᾶσθε < τιμᾶτετιμάεσθε}}|| > {{polytonic| τιμᾶτε}}|| {{polytonic|τιμᾶσθε τιμῷτε< τιμάησθε}}|| {{polytonic|τιμῷσθε τιμᾶτε}}< || {{polytonic | τιμᾶσθετιμάοισθε}}||{{polytonic| τιμᾶσθε}} ||< {{polytonic| τιμῷσθετιμάεσθε}}|| {{polytonic| τιμᾶσθε}}
|-
!''3º plur.plurale''
| {{polytonic|τιμῶνται τιμῶσι}}|| {{polytonic|< τιμῶσιτιμάονται}}|| {{polytonic|τιμῶνται τιμῷεν}}|| {{polytonic |< τιμώντωντιμάωνται}} {{polytonic | τιμάτωσαν}} || {{polytonic|τιμῷντο τιμῶνται}}||< {{polytonic| τιμῶνταιτιμάοιντο}}|| {{polytonic| τιμῷντο}} || {{polytonic | τιμάσθων}} {{polytonic |/ τιμάσθωσαν}}
|}
 
Line 68 ⟶ 110:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito attivo'' || ''Participio attivo'' || ''Infinito medio'' || ''Participio medio''
! ''Infinito'' || ''participio''
|-
!
|{{polytonic|τιμᾶσθαι < τιμάεσθαι}} > {{polytonic|}}|| {{polytonic| <small>''masch.''</small> τιμώμενος < τιμαόμενος <small>''femm.''</small> τιμωμένη < τιμαομένη<small> ''neu.''</small> τιμώμενον < τιμαόμενον}}
|-
| {{polytonic| τιμᾶν}} || {{polytonic| <small>''masch.''</small> τιμῶν <small>''femm.''</small> τιμῶσα <small>''neu.''</small> τιμῶν}} || {{polytonic | τιμᾶσθαι}} || {{polytonic| <small>''masch.''</small> τιμώμενος <small>''femm.''</small> τιμωμένη <small>''neu.''</small> τιμώμενον}}
|}
 
===Presente di φιλέω===
La vocale ε a contatto con ο/ου dà come esito ου, con ε dà ει<ref>Falso dittongo</ref>, mentre ω/η/οι/ει la assorbono.
 
====Attivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|φιλῶ < φιλέω}}||{{polytonic|φιλῶ < φιλέω}}||{{polytonic|φιλοίην < φιλεοίην}} ({{polytonic|φιλοῖμι}})||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|φιλεῖς < φιλέεις}}||{{polytonic|φιλῇς < φιλέῃς}}||{{polytonic|φιλοίης < φιλεοίης}} ({{polytonic|φιλοῖς}})||{{polytonic|φίλει < φίλεε}}
|-
!''3º singolare''
|{{polytonic|φιλεῖ < φιλέει}}|||{{polytonic|φιλῇ < φιλέῃ}}||{{polytonic|φιλοίη < φιλεοίη}} ({{polytonic|φιλοῖ}})||{{polytonic|φιλέτω}}
|-
!''2º duale''
|{{polytonic|φιλεῖτον < φιλέετον}}||{{polytonic|φιλῆτον < φιλέητον}}||{{polytonic|φιλοῖτον < φιλέοιτον}}||{{polytonic|φιλεῖτον < φιλέετον}}
|-
!''3º duale''
|{{polytonic|φιλεῖτον < φιλέετον}}||{{polytonic|φιλῆτον < φιλέητον}}||{{polytonic|φιλοίτην < φιλεοίτην}}||{{polytonic|φιλείτων < φιλεέτων}}
|-
!''1º plurale''
|{{polytonic|φιλοῦμεν < φιλέομεν}}||{{polytonic|φιλῶμεν < φιλέωμεν}}||{{polytonic|φιλοῖμεν < φιλέοιμεν}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plurale''
|{{polytonic|φιλεῖτε < φιλέετε}}||{{polytonic|φιλῆτε < φιλέητε}}||{{polytonic|φιλοῖτε < φιλέοιτε}}}||{{polytonic|φιλεῖτε < φιλέετε}}
|-
!''3º plurale''
|{{polytonic|φιλοῦσι(ν) < φιλέουσι(ν)}}||{{polytonic|φιλῶσι(ν) < φιλέωσι(ν)}}||{{polytonic|φιλοῖεν < φιλέοιεν}}|| {{polytonic|φιλέντων}} / {{polytonic|φιλέτωσαν}}
|}
 
Il participio e l'infinito hanno le seguenti forme:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito'' || ''participio''
|-
!
|{{polytonic|φιλεῖν < φιλέειν}}|| {{polytonic| <small>''masch.''</small> φιλῶν < φιλέων <small>''femm.''</small> φιλοῦσα < φιλέουσα <small>''neu.''</small> φιλοῦν < φιλέον}}
|-
|}
 
====Medio-passivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|φιλοῦμαι < φιλέομαι}}||{{polytonic|φιλῶμαι < φιλέωμαι}}||{{polytonic|φιλοίμην < φιλεοίμην}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|φιλεῖ/φιλῇ < φιλέει/φιλέῃ}}||{{polytonic|φιλῇ < φιλέῃ}}||{{polytonic|φιλοῖο < φιλέοιο}}||{{polytonic|φιλοῦ < φιλέου}}
|-
!''3º singolare''
|{{polytonic|φιλεῖται < φιλέεται}}|||{{polytonic|φιλῆται < φιλέηται}}||{{polytonic|φιλοῖτο < φιλέοιτο}}||{{polytonic|φιλείσθω < φιλεέσθω}}
|-
!''2º duale''
|{{polytonic|φιλεῖσθον < φιλέεσθον}}||{{polytonic|φιλῆσθον < φιλέησθον}}||{{polytonic|φιλοῖσθον < φιλέοισθον}}||{{polytonic|φιλεῖσθον < φιλεῖσθον}}
|-
!''3º duale''
|{{polytonic|φιλεῖσθον < φιλέεσθον}}||{{polytonic|φιλῆσθον < φιλέησθον}}||{{polytonic|φιλοίσθην < φιλεοίσθην}}||{{polytonic|φιλείσθων < φιλεέσθων}}
|-
!''1º plurale''
|{{polytonic|φιλούμεθα < φιλεόμεθα}}||{{polytonic|φιλώμεθα < φιλεώμεθα}}||{{polytonic|φιλοίμεθα < φιλεοίμεθα}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plurale''
|{{polytonic|φιλεῖσθε < φιλέεσθε}}||{{polytonic|φιλῆσθε < φιλέησθε}}||{{polytonic|φιλοῖσθε < φιλέοισθε}}||{{polytonic|φιλεῖσθε < φιλέεσθε}}
|-
!''3º plurale''
|{{polytonic|φιλοῦνται < φιλέονται}}||{{polytonic|φιλῶνται < φιλέωνται}}||{{polytonic|φιλοῖντο < φιλέοιντο}}|| {{polytonic|φιλέσθων/φιλέσθωσαν}}
|}
 
Il participio e l'infinito hanno le seguenti forme:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito'' || ''participio''
|-
!
|{{polytonic|φιλεῖσθαι < φιλέεσθαι}}|| {{polytonic| <small>''masch.''</small> φιλούμενος < φιλεόμενος <small>''femm.''</small> φιλουμένη < φιλεομένη <small>''neu.''</small> φιλούμενον < φιλεόμενον}}
|-
|}
 
===Presente di δηλόω===
La vocale ο a contatto con ο/ου/ε dà come esito ου, con ῃ/ει dà οι (tranne nell'infinito attivo, in cui ει è un falso dittongo), con η dà ω, ω/οι la assorbono.
 
====Attivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|δηλῶ < δηλόω}}||{{polytonic|δηλῶ < δηλόω}}||{{polytonic|δηλοίην < δηλοοίην}} ({{polytonic|δηλοῖμι}})||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|δηλοῖς < δηλόεις}}||{{polytonic|δηλοῖς < δηλόῃς}}||{{polytonic|δηλοίης < δηλοοίης}} ({{polytonic|δηλοῖς}})||{{polytonic|δήλου < δήλοε}}
|-
!''3º singolare''
|{{polytonic|δηλοῖ < δηλόει}}|||{{polytonic|δηλοῖ < δηλόῃ}}||{{polytonic|δηλοίη < δηλοοίη}} ({{polytonic|δηλοῖ}})||{{polytonic|δηλότω}}
|-
!''2º duale''
|{{polytonic|δηλοῦτον < δηλόετον}}||{{polytonic|δηλῶτον < δηλόητον}}||{{polytonic|δηλοῖτον < δηλόοιτον}}||{{polytonic|δηλοῦτον < δηλόετον}}
|-
!''3º duale''
|{{polytonic|δηλοῦτον < δηλόετον}}||{{polytonic|δηλῶτον < δηλόητον}}||{{polytonic|δηλοίτην < δηλοοίτην}}||{{polytonic|δηλούτων < δηλοέτων}}
|-
!''1º plurale''
|{{polytonic|δηλοῦμεν < δηλόομεν}}||{{polytonic|δηλῶμεν < δηλόωμεν}}||{{polytonic|δηλοῖμεν < δηλόοιμεν}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plurale''
|{{polytonic|δηλοῖτε < δηλόετε}}||{{polytonic|δηλῶτε < δηλόητε}}||{{polytonic|δηλοῖτε < δηλόοιτε}}||{{polytonic|δηλοῦτε < δηλόετε}}
|-
!''3º plurale''
|{{polytonic|δηλοῦσι(ν) < δηλόουσι(ν)}}||{{polytonic|δηλῶσι(ν) < δηλόωσι(ν)}}||{{polytonic|δηλοῖεν < δηλόοιεν}}|| {{polytonic|δηλόντων / δηλότωσαν}}
|}
 
Il participio e l'infinito hanno le seguenti forme:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito'' || ''participio''
|-
!
|{{polytonic|δηλοῦν < δηλόειν}}||{{polytonic|<small>''masch.''</small> δηλῶν < δηλόων <small>''femm.''</small> δηλοῦσα < δηλόουσα <small>''neu.''</small> δηλοῦν < δηλόον}}
|-
|}
 
====Medio-passivo====
{| {{prettytable}}
!
! ''Indicativo'' || ''Congiuntivo'' || ''Ottativo'' || ''Imperativo''
|-
!1º ''singolare''
|{{polytonic|δηλοῦμαι < δηλόομαι}}||{{polytonic|δηλῶμαι < δηλόωμαι}}||{{polytonic|δηλοίμην < δηλοοίμην}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º singolare''
|{{polytonic|δηλοῖ < δηλόει/δηλόῃ}}||{{polytonic|δηλοῖ < δηλόῃ}}||{{polytonic|δηλοῖο < δηλόοιο}} ||{{polytonic|δηλοῦ < δηλόου}}
|-
!''3º singolare''
|{{polytonic|δηλοῦται < δηλόεται}}|||{{polytonic|δηλῶται < δηλόηται}}||{{polytonic|δηλοῖτο < δηλόοιτο}}||{{polytonic|δηλούσθω < δηλοέσθω}}
|-
!''2º duale''
|{{polytonic|δηλοῦσθον < δηλόεσθον}}||{{polytonic|δηλῶσθον < δηλόησθον}}||{{polytonic|δηλοῖσθον < δηλόοισθον}}||{{polytonic|δηλοῦσθον < δηλόεσθον}}
|-
!''3º duale''
|{{polytonic|δηλοῦσθον < δηλόεσθον}}||{{polytonic|δηλῶσθον < δηλόησθον}}||{{polytonic|δηλοίσθην < δηλοοίσθην}}||{{polytonic|δηλοῦσθων < δηλοέσθων}}
|-
!''1º plurale''
|{{polytonic|δηλούμεθα < δηλοόμεθα}}||{{polytonic|δηλώμεθα < δηλοώμεθα}}||{{polytonic|δηλοίμεθα < δηλοοίμεθα}}||<div style="text-align:center">-</div>
|-
!''2º plurale''
|{{polytonic|δηλοῦσθε < δηλόεσθε}}||{{polytonic|δηλῶσθε < δηλόησθε}}||{{polytonic|δηλοῖσθε < δηλόοισθε}}||{{polytonic|δηλοῦσθε < δηλόεσθε}}
|-
!''3º plurale''
|{{polytonic|δηλοῦνται < δηλόονται}}||{{polytonic|δηλῶνται < δηλόωνται}}||{{polytonic|δηλοῖντο < δηλόοιντο}}|| {{polytonic|δηλόσθων}} / {{polytonic|δηλόσθωσαν}}
|}
 
Il participio e l'infinito hanno le seguenti forme:
 
{| {{prettytable}}
!
! ''Infinito'' || ''participio''
|-
!
|{{polytonic|δηλοῦσθαι < δηλόεσθαι}}|| {{polytonic| <small>''masch.''</small> δηλούμενος < δηλοόμενος <small>''femm.''</small> δηλουμένη < δηλοομένη <small>''neu.''</small> δηλούμενον < δηλοόμενον}}
|-
|}
 
==Note==
<references/>
 
==Verbi in '''-έω''': l'esempio di '''φιλέω''' "amare"==
Estratto da "https://it.wikibooks.org/wiki/Greco_antico/Verbi_contratti"