Latino/Aggettivi e pronomi indefiniti: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
mNessun oggetto della modifica
Riga 21:
 
 
'''''Declinazione del pronome quidam, quaedam, quiddam'''''
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quidam
|quaedam
Riga 43:
|quaedam
|-
|'''!Genitivo'''
|cuiusdam
|cuiusdam
Riga 51:
|quorundam
|-
|'''!Dativo'''
|cuidam
|cuidam
Riga 59:
|quibusdam
|-
|'''!Accusativo'''
|quendam
|quandam
Riga 67:
|quaedam
|-
|'''!Ablativo'''
|quodam
|quadam
Riga 75:
|quibusdam
|}
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
'''''Declinazione dell'aggettivo quidam, quaedam, quoddam'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quidam
|quaedam
Line 109 ⟶ 100:
|quaedam
|-
|'''!Genitivo'''
|cuiusdam
|cuiusdam
Line 117 ⟶ 108:
|quorundam
|-
|'''!Dativo'''
|cuidam
|cuidam
Line 125 ⟶ 116:
|quibusdam
|-
|'''!Accusativo'''
|quendam
|quandam
Line 133 ⟶ 124:
|quaedam
|-
|'''!Ablativo'''
|quodam
|quadam
Line 150 ⟶ 141:
'''''Declinazione del pronome aliquis, aliquid'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="2"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="2"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|aliquis
|aliquid
Line 167 ⟶ 158:
|aliqua
|-
|'''!Genitivo'''
|alicuius
|alicuius rei
Line 173 ⟶ 164:
|aliquarum rerum
|-
|'''!Dativo'''
|alicui
|alicui rei
Line 179 ⟶ 170:
|aliquibus rebus
|-
|'''!Accusativo'''
|aliquem
|aliquid
Line 185 ⟶ 176:
|aliqua
|-
|'''!Ablativo'''
|aliquo
|aliqua re
Line 195 ⟶ 186:
'''''Declinazione dell'aggettivo aliqui, aliqua, aliquod'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|aliqui
|aliqua
Line 216 ⟶ 207:
|aliqua
|-
|'''!Genitivo'''
|alicuius
|alicuius
Line 224 ⟶ 215:
|aliquorum
|-
|'''!Dativo'''
|alicui
|alicui
Line 232 ⟶ 223:
|aliquibus
|-
|'''!Accusativo'''
|aliquem
|aliquam
Line 240 ⟶ 231:
|aliqua
|-
|'''!Ablativo'''
|aliquo
|aliqua
Line 257 ⟶ 248:
'''''Declinazione del pronome quis, quid'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="2"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="2"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quis
|quid
Line 274 ⟶ 265:
|quae
|-
|'''!Genitivo'''
|cuius
|cuius rei
Line 280 ⟶ 271:
|quarum rerum
|-
|'''!Dativo'''
|cui
|cui rei
Line 286 ⟶ 277:
|quibus rebus
|-
|'''!Accusativo'''
|quem
|quid
Line 292 ⟶ 283:
|quae
|-
|'''!Ablativo'''
|quo
|qua re
Line 302 ⟶ 293:
'''''Declinazione dell'aggettivo qui, quae, quod'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|qui
|quae
Line 323 ⟶ 314:
|quae
|-
|'''!Genitivo'''
|cuius
|cuius
Line 331 ⟶ 322:
|quorum
|-
|'''!Dativo'''
|cui
|cui
Line 339 ⟶ 330:
|quibus
|-
|'''!Accusativo'''
|quem
|quam
Line 347 ⟶ 338:
|quae
|-
|'''!Ablativo'''
|quo
|qua
Line 357 ⟶ 348:
 
* ''Quidam, quaedam, quiddam'', indica una persona o cosa esistenza e individuabile di cui non ci interessa l'identità.
 
 
 
 
* ''Quispiam'', che significa "qualcuno, qualcosa", ha un uso molto limitato si usa in frasi negative e positive, ed ha un significato molto indefinito: classico è l'uso in unione con ''fortasse''.
Il pronome è ''quispiam, quidpiam'', l'aggettivo è ''quispiam, quaepiam, quodpiam''.
Line 367 ⟶ 354:
'''''Declinazione del pronome quispiam, quidpiam'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="2"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="2"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quispiam
|quidpiam
Line 384 ⟶ 371:
|quaepiam
|-
|'''!Genitivo'''
|cuiuspiam
|cuiuspiam rei
Line 390 ⟶ 377:
|quarumpiam rerum
|-
|'''!Dativo'''
|cuipiam
|cuipiam rei
Line 396 ⟶ 383:
|quibuspiam rebus
|-
|'''!Accusativo'''
|quempiam
|quidpiam
Line 402 ⟶ 389:
|quaepiam
|-
|'''!Ablativo'''
|quopiam
|quapiam re
Line 408 ⟶ 395:
|quibuspiam rebus
|}
 
 
'''''Declinazione dell'aggettivo quispiam, quaepiam, quodpiam'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quispiam
|quaepiam
Line 433 ⟶ 419:
|quaepiam
|-
|'''!Genitivo'''
|cuiuspiam
|cuiuspiam
Line 441 ⟶ 427:
|quorumpiam
|-
|'''!Dativo'''
|cuipiam
|cuipiam
Line 449 ⟶ 435:
|quibuspiam
|-
|'''!Accusativo'''
|quempiam
|quampiam
Line 457 ⟶ 443:
|quaepiam
|-
|'''!Ablativo'''
|quopiam
|quapiam
Line 465 ⟶ 451:
|quibuspiam
|}
 
 
 
* ''Quisquam'', che significa "qualcuno, qualcosa, alcuni, alcune", e si usa in frasi negative (ad esempio, per dire "e nessuno" non si dice "et nemo", ma "nec quisquam"; per dire "affinché nessuno" non si dice "ut nemo", ma "ne quis" o "ne quisquam"). In frasi negative, però, si può trovare anche ''aliquis'' (e ''aliqui'') con il valore di "un qualche, qualcuno o qualcosa di qualche entità, di qualche rilevanza".
Line 474 ⟶ 458:
'''''Declinazione del pronome quisquam, quidquam'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="2"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="2"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile / Femminile
|'''masch. - femm.'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|quisquam
|quidquam
Line 491 ⟶ 475:
|quaequam
|-
|'''!Genitivo'''
|cuiusquam
|ullius rei
Line 497 ⟶ 481:
|ullarum rerum
|-
|'''!Dativo'''
|cuiquam
|ulli rei
Line 503 ⟶ 487:
|ullis rebus
|-
|'''!Accusativo'''
|quemquam
|quidquam
Line 509 ⟶ 493:
|quaequam
|-
|'''!Ablativo'''
|quoquam
|ulla re
Line 519 ⟶ 503:
'''''Declinazione dell'aggettivo ullus, ulla, ullum'''''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|ullus
|ulla
Line 540 ⟶ 524:
|ulla
|-
|'''!Genitivo'''
|ullius
|ullius
Line 548 ⟶ 532:
|ullorum
|-
|'''!Dativo'''
|ulli
|ulli
Line 556 ⟶ 540:
|ullis
|-
|'''!Accusativo'''
|ullum
|ullam
Line 564 ⟶ 548:
|ulla
|-
|'''!Ablativo'''
|ullo
|ulla
Line 597 ⟶ 581:
{| class="wikitable"
|-
|align="center"|'''!Nominativo'''
|align="center"|nemo
|-
|align="center"|'''!Genitivo'''
|align="center"|nullius
|-
|align="center"|'''!Dativo'''
|align="center"|nemini
|-
|align="center"|'''!Accusativo'''
|align="center"|neminem
|-
|align="center"|'''!Ablativo'''
|align="center"|nullo
|}
 
Line 617 ⟶ 601:
{| class="wikitable"
|-
|align="center"|'''!Nominativo'''
|align="center"|nihil
|-
|align="center"|'''!Genitivo'''
|align="center"|nullius rei
|-
|align="center"|'''!Dativo'''
|align="center"|nulli rei
|-
|align="center"|'''!Accusativo'''
|align="center"|nihil
|-
|align="center"|'''!Ablativo'''
|align="center"|nulla re
|}
 
;''Nullus, nulla, nullum''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|nullus
|nulla
Line 656 ⟶ 640:
|nulla
|-
|'''!Genitivo'''
|nullius
|nullius
Line 664 ⟶ 648:
|nullorum
|-
|'''!Dativo'''
|nulli
|nulli
Line 672 ⟶ 656:
|nullis
|-
|'''!Accusativo'''
|nullum
|nullam
Line 680 ⟶ 664:
|nulla
|-
|'''!Ablativo'''
|nullo
|nulla
Line 691 ⟶ 675:
;''Neuter, neutra, neutrum''
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|neuter
|neutra
Line 712 ⟶ 696:
|neutra
|-
|'''!Genitivo'''
|neutrius
|neutrius
Line 720 ⟶ 704:
|neutrorum
|-
|'''!Dativo'''
|neutri
|neutri
Line 728 ⟶ 712:
|neutris
|-
|'''!Accusativo'''
|neutrum
|neutram
Line 736 ⟶ 720:
|neutra
|-
|'''!Ablativo'''
|neutro
|neutra
Line 746 ⟶ 730:
 
== Indefiniti che significano "tutto, tutti, ciascuno" ==
{{...}}
 
== Indefiniti che significano "altro, altri, la maggior parte" ==
{{...}}
 
== ''Uter'' e composti ==
Line 755 ⟶ 741:
Decliniamo qui l'aggettivo (il pronome ha identica declinazione, fatti salvi i casi obliqui del genere neutro, ai quali è necessario sostituire l'aggettivo femminile concordato coi casi obliqui del nome ''res'': ''utrius rei'' ecc.)
 
{| class="wikitable"
{| {{prettytable|text-align=center}}
| 
|!colspan="3"|'''singolare'''Singolare
|!colspan="3"|'''plurale'''Plurale
|-
| 
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
!Maschile
|'''maschile'''
!Femminile
|'''femminile'''
!Neutro
|'''neutro'''
|-
|'''!Nominativo'''
|uter
|utra
Line 776 ⟶ 762:
|utra
|-
|'''!Genitivo'''
|utrius
|utrius
Line 784 ⟶ 770:
|utrorum
|-
|'''!Dativo'''
|utri
|utri
Line 792 ⟶ 778:
|utris
|-
|'''!Accusativo'''
|utrum
|utram
Line 800 ⟶ 786:
|utra
|-
|'''!Ablativo'''
|utro
|utra
Line 810 ⟶ 796:
 
I composti di ''uter'' sono:
 
* ''uterque, utrăque, utrumque'' ("l'uno e l'altro", "entrambi");
* ''utervis, utrăvis, utrumvis'' ("uno qualsiasi dei due");
* ''uterlĭbet, utralĭbet, utrumlĭbet'' ("uno qualsiasi dei due");
* ''utercumque, utrăcumque, utrumcumque'' ("uno qualsiasi dei due", "qualcuno dei due");
* ''neuter, neutra, neutrum'' ("nessuno dei due"), per il quale vedi sopra.<br/>
 
Essi si declinano come ''uter''.
 
Sia ''uter'' che i composti si comportano come normali aggettivi, concordando in genere, numero e caso con il nome cui si riferiscono . Da notare, però, che il sostantivo, e di conseguenza l'aggettivo ''uter'', si pongono al singolare ("entrambe le ragazze", ''utraque puella''). Il plurale di ''uter'' e composti si usa in concordanza (quando è aggettivo) o in sostituzione (quando è pronome) di un ''plurale tantum'' o di un nome il cui plurale ha significato diverso dal singolare.<br/>
 
Ovviamente, davanti ad un pronome, ''uter'' e composti assumono valore di pronome, e regge il genitivo partitivo del pronome dipendente ("l'uno o l'altro di noi", ''uter nostrum''; "tutti e due voi", ''uterque vestrum'').
 
[[Categoria:Grammatica latina|PronomiAggettivi e pronomi indefiniti]]
{{Avanzamento|10075%|25 giugno 2017}}