Carmina (Catullo)/Il Liber: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m →‎Stile: + titoli
Riga 50:
 
I componimenti brevi, ''nugae'' ed epigrammi, non presentano differenze di grande riliveo, sotto il profilo della lingua e dello stile, rispetto ai ''carmina docta'', anche se in questi lo stile appare più elaborato e dotto, particolarmente ricco di riferimenti allusivi, arcaismi<ref>[[../61|LXI]], vv. 42, 75.</ref> e grecismi. Appaiono infatti in essi particolarmente forti gli influssi della poetica di Ennio, dell'epica e della tragedia arcaica in campo latino, ma soprattutto dei poeti ellenistici in campo greco. Non mancano, tuttavia, elementi afferenti al linguaggio colloquiale, in particolare i diminutivi.<ref>[[../61|LXI]], v. 193.</ref><ref>[[../65|LXV]], v. 6.</ref><ref>[[../66|LXVI]], v. 16.</ref> Tale esempio, in cui l'umanizzazione del mito operata in ambito alessandrino arriva alla fusione tra la vicenda biografica personale e quella mitologica, è alla base dell'[[w:elegia latina|elegia]] di età augustea.<ref name="Pontiggia_47">{{cita|Pontiggia; Grandi|p. 47.|Pontiggia}}</ref>
 
== Elenco dei carmina ==
{{MultiCol}}
[[../01|&rarr; I]]. ''Cui dono lepidum nouum libellum''<br />
[[../02|&rarr; II]]. ''Passer, deliciae meae puellae''<br />
[[../03|&rarr; III]]. ''Lugete, o Veneres Cupidinesque''<br />
[[../04|&rarr; IV]]. ''Phasellus ille, quem uidetis, hospites''<br />
[[../05|&rarr; V]]. ''Vivamus, mea Lesbia, atque amemus''<br />
[[../06|&rarr; VI]]. ''Flaui, delicias tuas Catullo''<br />
[[../07|&rarr; VII]]. ''Quaeris, quot mihi basiationes''<br />
[[../08|&rarr; VIII]]. ''Miser Catulle, desinas ineptire''<br />
[[../09|&rarr; IX]]. ''Verani, omnibus e meis amicis''<br />
[[../10|&rarr; X]]. ''Varus me meus ad suos amores''<br />
[[../11|&rarr; XI]]. ''Furi et Aureli, comites Catulli''<br />
[[../12|&rarr; XII]]. ''Marrucine Asini, manu sinistra''<br />
[[../13|&rarr; XIII]]. ''Cenabis bene, mi Fabulle, apud me''<br />
[[../14|&rarr; XIV]]. ''Ni te plus oculis meis amarem''<br />
[[../14b|&rarr; 14b]]. ''Si qui forte mearum ineptiarum''<br />
[[../15|&rarr; XV]]. ''Commendo tibi me ac meos amores''<br />
[[../16|&rarr; XVI]]. ''Pedicabo ego vos et irrumabo''<br />
[[../17|&rarr; XVII]]. ''O Colonia, quae cupis ponte ludere longo''<br />
[[../18|&rarr; XVIII]]. <br />
[[../19|&rarr; XIX]]. <br />
[[../20|&rarr; XX]]. <br />
[[../21|&#8594; XXI]]. ''Aureli, pater esuritionum,''<br />
[[../22|&#8594; XXII]]. ''Suffenus iste, Vare, quem probe nostri,''<br />
[[../23|&#8594; XXIII]]. ''Furi, cui neque servus est neque arca''<br />
[[../24|&#8594; XXIV]]. ''O qui flosculus es Iuuentiorum,''<br />
[[../25|&#8594; XXV]]. ''Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo''<br />
[[../26|&#8594; XXVI]]. ''Furi, villula vestra non ad Austriflatus''<br />
[[../27|&#8594; XXVII]]. ''Minister vetuli puer Falerni,''<br />
[[../28|&#8594; XXVIII]]. ''Pisonis comites, cohors inanis''<br />
[[../29|&#8594; XXIX]]. ''Quis hoc potest uidere, quis potest pati,''<br />
[[../30|&#8594; XXX]]. ''Alfene immemor atque unanimis false sodalibus,''<br />
[[../31|&#8594; XXXI]]. ''Paene insularum, Sirmio, insularumque''<br />
[[../32|&#8594; XXXII]]. ''Amabo, mea dulcis Ipsitilla,''<br />
[[../33|&#8594; XXXIII]]. ''O furum optime balneariorum''<br />
[[../34|&#8594; XXXIV]]. ''Dianae sumus in fide''<br />
[[../35|&#8594; XXXV]]. ''Poeta tenero, meo sodali.''<br />
[[../36|&#8594; XXXVI]]. ''Annales Volusi, cacata carta,''<br />
[[../37|&#8594; XXXVII]]. ''Salax taberna vosque contubernales,''<br />
[[../38|&#8594; XXXVIII]]. ''Malest, Cornifici, tuo Catullo''<br />
{{ColBreak}}
[[../39|&#8594; XXXIX]]. ''Egnatius, quod candidos habet dentes,''<br />
[[../40|&#8594; XL]]. ''Quaenam te mala mens, miselle Rauide,''<br />
[[../41|&#8594; XLI]]. ''Ameana puella defututa''<br />
[[../42|&#8594; XLII]]. ''Adeste, hendecasyllabi, quot estis''<br />
[[../43|&#8594; XLIII]]. ''Salue, nec minimo puella naso''<br />
[[../44|&#8594; XLIV]]. ''O funde noster seu Sabine seu Tiburs''<br />
[[../45|&#8594; XLV]]. ''Acmen Septimius suos amores''<br />
[[../46|&#8594; XLVI]]. ''Iam uer egelidos refert tepores,''<br />
[[../47|&#8594; XLVII]]. ''Porci et Socration, duae sinistrae''<br />
[[../48|&#8594; XLVIII]]. ''Mellitos oculos tuos, Iuuenti,''<br />
[[../49|&#8594; XLIX]]. ''Disertissime Romuli nepotum,''<br />
[[../50|&#8594; L]]. ''Hesterno, Licini, die otiosi''<br />
[[../51|&#8594; LI]]. '' Ille mi par esse deo uidetur,''<br />
[[../52|&#8594; LII]]. ''Quid est, Catulle? quid moraris emori?''<br />
[[../53|&#8594; LIII]]. ''Risi nescio quem modo e corona,''<br />
[[../54|&#8594; LIV]]. ''Othonis caput oppido est pusillum,''<br />
[[../55|&#8594; LV]]. ''Oramus, si forte non molestum est,''<br />
[[../56|&#8594; LVI]]. ''O rem ridiculam, Cato, et iocosam''<br />
[[../57|&#8594; LVII]]. ''Pulchre conuenit improbis cinaedis,''<br />
[[../58|&#8594; LVIII]]. ''Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa,''<br />
[[../58b|&#8594; 58b]]. ''Non custos si fingar ille Cretum,''<br />
[[../59|&#8594; LIX]]. ''Bononiensis Rufa Rufulum fellat,''<br />
[[../60|&#8594; LX]]. ''Num te leaena montibus Libystinis''<br />
[[../61|&#8594; LXI]]. ''Collis o Heliconii''<br />
[[../62|&#8594; LXII]]. ''Vesper adest: iuvenes, consurgite: Vesper Olympo''<br />
[[../63|&#8594; LXIII]]. ''Super alta vectus Attis celeri rate maria,''<br />
[[../64|&#8594; LXIV]]. ''Peliaco quondam prognatae uertice pinus''<br />
[[../65|&#8594; LXV]]. ''Etsi me adsiduo defectum cura dolore''<br />
[[../66|&#8594; LXVI]]. ''Omnia qui magni dispexit lumina mundi,''<br />
[[../67|&#8594; LXVII]]. ''O dulci iucunda viro, iucunda parenti,''<br />
[[../68|&#8594; LXVIII]]. ''quod mihi fortuna casuque oppressus acerbo''<br />
[[../69|&#8594; LXIX]]. ''Noli admirari, quare tibi femina nulla,''<br />
[[../70|&#8594; LXX]]. ''Nulli se dicit mulier mea nubere malle''<br />
[[../71|&#8594; LXXI]]. ''Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,''<br />
[[../72|&#8594; LXXII]]. ''Dicebas quondam solum te nosse Catullum,''<br />
[[../73|&#8594; LXXIII]]. ''Desine de quoquam quicquam bene velle mereri''<br />
[[../74|&#8594; LXXIV]]. ''Gellius audierat patruum obiurgare solere,''<br />
[[../75|&#8594; LXXV]]. ''Huc est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa,''<br />
[[../76|&#8594; LXXVI]]. ''Si qua recordanti benefacta priora uoluptas''<br />
{{ColBreak}}
[[../77|&#8594; LXXVII]]. ''Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice''<br />
[[../78|&#8594; LXXVIII]]. ''Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx''<br />
[[../79|&#8594; LXXIX]]. ''Lesbius est pulcher. quid ni? quem Lesbia malit''<br />
[[../80|&#8594; LXXX]]. ''Nulli se dicit mulier mea nubere malle''<br />
[[../81|&#8594; LXXXI]]. ''Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,''<br />
[[../82|&#8594; LXXXII]]. ''Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum''<br />
[[../83|&#8594; LXXXIII]]. ''Lesbia mi praesente uiro mala plurima dicit:''<br />
[[../84|&#8594; LXXXIV]]. ''Chommoda dicebat, si quando commoda uellet''<br />
[[../85|&#8594; LXXXV]]. ''Odi et amo. Quare id faciam fortasse requiris.''<br />
[[../86|&#8594; LXXXVI]]. ''Quintia formosa est multis, mihi candida, longa,''<br />
[[../87|&#8594; LXXXVII]]. ''Nulla potest mulier tantum se dicere amatam''<br />
[[../88|&#8594; LXXXVIII]]. ''Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore''<br />
[[../89|&#8594; LXXXIX]]. ''Gellius est tenuis: quid ni? cui tam bona mater''<br />
[[../90|&#8594; XC]]. ''Nascetur magus ex Gelli matrisque nefando''<br />
[[../91|&#8594; XCI]]. ''Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum''<br />
[[../92|&#8594; XCII]]. ''Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam''<br />
[[../93|&#8594; XCIII]]. ''Nil nimium studeo, Caesar, tibi uelle placere,''<br />
[[../94|&#8594; XCIV]]. ''Mentula moechatur. Moechatur mentula certe.''<br />
[[../95|&#8594; XCV]]. ''Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem''<br />
[[../96|&#8594; XCVI]]. ''Si quicquam mutis gratum acceptumue sepulcris''<br />
[[../97|&#8594; XCVII]]. ''Non (ita me di ament) quicquam referre putavi,''<br />
[[../98|&#8594; XCVIII]]. ''In te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,''<br />
[[../99|&#8594; XCIX]]. ''Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi,''<br />
[[../100|&#8594; C]]. ''Caelius Aufilenum et Quintius Aufilenam''<br />
[[../101|&#8594; CI]]. ''Multas per gentes et multa per aequora uectus''<br />
[[../102|&#8594; CII]]. ''Si quicquam tacito commissum est fido ab amico''<br />
[[../103|&#8594; CIII]]. ''Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo,''<br />
[[../104|&#8594; CIV]]. ''Credis me potuisse meae maledicere vitae,''<br />
[[../105|&#8594; CV]]. ''Mentula conatur Pipleum scandere montem:''<br />
[[../106|&#8594; CVI]]. ''Cum puero bello praeconem qui uidet esse,''<br />
[[../107|&#8594; CVII]]. ''Si quicquam cupido optantique obtigit umquam''<br />
[[../108|&#8594; CVIII]]. ''Si, Comini, populi arbitrio tua cana senectus''<br />
[[../109|&#8594; CIX]]. ''Iucundum, mea uita, mihi proponis amorem''<br />
[[../110|&#8594; CX]]. ''Aufilena, bonae semper laudantur amicae:''<br />
[[../111|&#8594; CXI]]. ''Aufilena, uiro contentam uiuere solo''<br />
[[../112|&#8594; CXII]]. ''Multus homo es, Naso, neque tecum multus homo est quin''<br />
[[../113|&#8594; CXIII]]. ''Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant''<br />
[[../114|&#8594; CXIV]]. ''Firmanus saltu non falso Mentula diues''<br />
[[../115|&#8594; CXV]]. ''Mentula habet iuxta triginta iugera prati,''<br />
[[../116|&#8594; CXVI]]. ''Saepe tibi studioso animo venante requirens''<br />
{{EndMultiCol}}
 
== Note ==